Bệnh hô hấp mãn tính (CRD), hay còn gọi là bệnh hen gà, là một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến và gây thiệt hại lớn trong chăn nuôi gia cầm. Bệnh thường khiến gà giảm tăng trọng, giảm sản lượng trứng và dễ mắc các bệnh kế phát khác như E.coli, Gumboro… Bài viết dưới đây sẽ giúp bà con hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng bệnh CRD hiệu quả.
1. Nguyên nhân gây bệnh hô hấp mãn tính (CRD)
Tác nhân chính gây bệnh là vi khuẩn Mycoplasma gallisepticum (MG). Ngoài ra, chủng Mycoplasma synoviae (MS) – thường gây viêm khớp truyền nhiễm – cũng có thể gây viêm đường hô hấp trên của gà.
Mycoplasma có sức đề kháng yếu, dễ bị tiêu diệt bởi các chất sát trùng như Phenol, Formol, Biodine, Virkon, Benkocid…. Ngoài cơ thể vật chủ, vi khuẩn chỉ sống được:
-
1–3 ngày trong môi trường ngoài.
-
4–5 ngày trong dịch nhầy.
-
Tới 18 ngày trong lòng đỏ trứng.
2. Đặc điểm dịch tễ
Bệnh CRD thường bùng phát khi sức đề kháng đàn gà suy giảm do:
-
Thay đổi thời tiết đột ngột.
-
Chuyển đàn, ghép đàn, vận chuyển.
-
Mật độ nuôi quá dày, chuồng ẩm ướt, nhiều bụi.
-
Nồng độ khí độc (NH₃, H₂S) cao, thông gió kém.
Bệnh lây chủ yếu qua đường hô hấp và qua trứng từ gà bố mẹ bị nhiễm bệnh, với tỷ lệ lây qua trứng lên đến 10–60%. Ngoài ra, vi khuẩn còn lây lan qua:
-
Không khí, thức ăn, nước uống.
-
Dụng cụ chăn nuôi, quần áo, người chăm sóc.
CRD có thể xảy ra trên mọi loại gia cầm: gà, gà tây, vịt, ngan, ngỗng và chim.
3. Triệu chứng bệnh CRD ở gà
Gà thịt (broiler):
-
Bệnh thường xuất hiện lúc 4–8 tuần tuổi.
-
Triệu chứng: giảm ăn, thở khó, chảy nước mũi, sưng mặt, viêm kết mạc, chảy nước mắt.
-
Khi có sự nhiễm ghép với E.coli, bệnh nặng hơn (gọi là C-CRD).
-
Gà ủ rũ, chết sau 3–4 ngày, tỷ lệ chết có thể lên đến 30%, số còn lại chậm lớn, còi cọc.
Gà đẻ và gà giống:
-
Bệnh bộc phát khi thay đổi thời tiết, cắt mỏ, tiêm phòng, chuyển chuồng.
-
Triệu chứng: ăn ít, khò khè, chảy nước mũi, sưng mặt, viêm kết mạc, giảm đẻ, trứng ấp nở gà yếu.
Bệnh tích điển hình:
-
Khí quản có nhiều dịch nhầy.
-
Túi khí đục, nhiều bọt.
-
Có thể thấy khớp sưng và viêm kết mạc mắt rõ rệt.
4. Phác đồ điều trị bệnh CRD ở gà
Để điều trị hiệu quả, cần xác định rõ CRD đơn thuần hay nhiễm ghép (E.coli, virus, Salmonella…) để lựa chọn kháng sinh phù hợp.
Bước 1: Xử lý triệu chứng cấp
-
Dùng PARA–SONE (1g/5kg P) giúp long đờm, giãn phế quản, hạ sốt nhanh.
Bước 2: Điều trị nguyên nhân chính
🔹 Phác đồ 1:
-
Sáng: DOLIN hoặc DOXY500 (1g/25kg P) + FLO ORAL 20% (1ml/10kg P).
-
Chiều: PARA–SONE (1g/5kg P) + HEPATOL B12 (1g/5kg P).
→ Dùng liên tục 3–5 ngày.
🔹 Phác đồ 2:
-
Sáng: DOLIN hoặc DOXY500 (1g/25kg P) + TILCO250 (1ml/12,5kg P).
-
Chiều: PARA–SONE (1g/5kg P) + HEPATOL B12 (1g/5kg P).
→ Dùng liên tục 3–5 ngày.
Bước 3: Bổ trợ hồi phục
-
MEN PROBIO (1g/10kg P) giúp phục hồi hệ vi sinh đường ruột.
-
ĐIỆN GIẢI C (1g/10kg P) giúp tăng sức đề kháng, giải độc.
5. Biện pháp phòng bệnh CRD ở gà
-
Chọn con giống khỏe mạnh, lấy từ đàn bố mẹ âm tính với Mycoplasma.
-
Vệ sinh, sát trùng định kỳ chuồng trại, máy ấp bằng Biodine, Virkon, Benkocid…
-
Giảm mật độ nuôi, đảm bảo chuồng thoáng, mát, ít khí độc.
-
Kiểm tra định kỳ máu đàn giống để loại thải gà dương tính CRD.
-
Bổ sung vitamin A, C, điện giải tăng sức đề kháng.
-
Tiêm phòng vaccine CRD nếu điều kiện đàn cho phép (chỉ dùng cho đàn chưa nhiễm bệnh).
-
Sử dụng kháng sinh phòng định kỳ theo hướng dẫn kỹ thuật, ưu tiên các dòng có hiệu lực cao với Mycoplasma như:
Oxytetracycline, Chlortetracycline, Doxycycline, Lincomycin, Norfloxacin, Tylosin…
🧭 Kết luận
Bệnh hô hấp mãn tính CRD là một trong những bệnh phổ biến nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát được nếu bà con thực hiện tốt các biện pháp vệ sinh, quản lý chuồng trại và phác đồ điều trị kịp thời.
Để đạt hiệu quả cao, nên theo dõi sát sức khỏe đàn gà, kết hợp thuốc điều trị đặc hiệu, bổ trợ gan thận và men tiêu hóa để phục hồi nhanh.
——————————————————————————————————————————————————
Để được tư vấn về sản phẩm, giải pháp và kỹ thuật chăn nuôi hãy liên hệ với chúng tôi!
Công Ty Cổ Phần Thuốc Thú Y Đại Dương
Địa chỉ: Đoàn Quang Dung, Xã Gia Lâm, Thành phố Hà Nội
Đường dây nóng: 0967 28 46 46
Trang web: dd-oceanvet.com
Fanpage: Công ty Cổ Phần Thuốc Thú Y Đại Dương – Oceanvet
